Telerehabilitacija u okupacionoj terapiji

„Telehealth“ ili „Tele-zdravlje“ je termin koji se koristi onda kada okupacioni terapeuti i defektolozi pružaju usluge putem informacione i komunikacione tehnologije. Usled globalne pandemije COVID 19 mi kao profesionalci smo počeli posebno da se interesujemo za ovu oblast. „Tele-zdravlje“ je veoma širok pojam i korisno je znati neke određenije termine da biste razumeli sve načine na koje se mogu koristiti informacione tehnologije u radu sa korisnicima.

Iz navedenog razloga u ovom tekstu ćemo razmatrati neke od načina upotrebe informatičkih tehnologija u  okupacionoj terapiji i specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji. Cilj je da kao profesionalci budete u mogućnosti da pronađete studiju koja je najviše vezana za polje vašeg rada. Posebno naglašavamo da je broj radova i studija iz naših oblasti i na svetskom nivou ograničen.

U KOJIM SITUACIJAMA MOŽEMO KORISTITI  „TELE-ZDRAVLJE“ ?

TELEREHABILITACIJA 

Ovo je fraza koja se koristi za opisivanje sprovođenja usluga rehabilitacije ili habilitacije putem informacione i komunikacione tehnologije. Telerehabilitacija je grana tele-zdravstva koja obuhvata i ostale pojmove koje ćemo sagledati.

TELE-EVALUACIJA

Evaluacija putem informacione i komunikacione tehnologije

• Kognitivna procena
  • A feasibility study of conducting the Montreal Cognitive Assessment remotely in individuals with movement disorders(2014)
  • A pilot study on the feasibility of screening cognition in people with Parkinson’s disease using the Montreal Cognitive Assessment via Internet videoconferencing (2016)
• Ortopedska ili somatopedska procena
  • Delivering occupational therapy hand assessment and treatment sessions via telehealth (2017)
• Procena limfedema
  • Agreement between telerehabilitation involving caregivers and face-to-face clinical assessment of lymphedema in breast cancer survivors
• Preskripcija invalidskih kolica
  • Telerehabilitation assessment using the Functioning Everyday with a Wheelchair-Capacity instrument(2011)
  • Telerehabilitation wheeled mobility and seating assessments compared with in person.(2010)
• Procena kućnih uslova
  • Home Quick – Occupational Therapy Home Visits Using mHealth, to Facilitate Discharge from Acute Admission Back to the Community (2017)
• Ergonomska procena
  • Tele-Ergonomics (2012)

TELE INTERVENCIJA

Pružanje intervencija koje su preventivne, habilitativne ili rehabilitacione prirode putem informacione i komunikacione tehnologije.

TELE-KONSULTACIJE

Tele-konsultacije su termin koji opisuje virtuelnu konsultaciju, koja može ili ne mora da bude deo procesa u radu sa klijentom. Može da uključuje određene provajdere usluga: lokalni provajder, udaljeni dobavljač, dobavljač medicinske opreme, protetičar, lekar i/ili negovatelj. Čini se da linija između intervencije i konsultacije može biti nejasna. Neke od dole povezanih studija mogu biti korisne u vođenju intervencije kao i u konsultacijama. Neke od oblasti tele-konsultacija:

• Home safety and home modification evaluations
• Prevention and wellness services
• Ergonomic consultation
• Preadmission consultation for patients undergoing total hip and total knee replacements
• Support groups for people with chronic conditions
• Complex pediatric feeding disorders
• Facilitation of coordination and motor control in children with cerebral palsy
• Support of school-based services for children with complex medical needs
• Occupation-based coaching for caregivers of young children with autism

TELEMONITORING / DALJINSKO PRAĆENJE KORISNIKA

Telemonitoring se obično koristi u medicinskom modelu za lečenje hroničnih bolesti. Obično se vitalni znaci i drugi zdravstveni podaci pacijenta (npr. performanse aktivnosti svakodnevnog života, događaji pada) šalju kliničaru na pregled kako bi se osiguralo pravovremeno praćenje.

Studije koje se bave načinima na koje okupacioni terapeuti koriste telemonitoring:

• Adherence to an intervention program for patients with COPD
• Monitoring ADL status of the elderly
• Screening cognition in people with Parkinson’s Disease

KOJE TIPOVE PROCENE OKUPACIONI TERAPEUTI I SPECIJALNI EDUKATORI REHABILITATORI TREBA DA KORISTE?

Trenutno ni za jedan domaći instrument procene nije proverena pouzdanost kada se koristi u okviru „tele-zdravlje“ pristupa. Stoga navodimo spisak stranih instrumenata procenene za koje je naučno dokazano da su pouzdani kada se koriste u okviru tele-zdravlja:

• The Montreal Cognitive Assessment
• The Mini-Mental State Exam
• The Functional Reach Test
• European Stroke Scale
• The Kohlman Evaluation of Living Skills
• Cnadian Occupational Performance Measure
• The Timed Up and Go Test
• The FIM
• Jamar Dynamometer
• Preston Pinch Gauge
• Nine-Hole Peg Test
• Unified Parkinon’s Disease Rating Scale
• The Ergonomic Assessment Tool for Arthritis

ŠTA TREBA DA ZNATE O NADZORU NAD USLUGAMA PO PRINCIPU „TELE-ZDRAVLJA“?

Kada je u pitanju nadzor nad uslugama telerehabilitacije treba da pratite već postojeće smernice u radu sa korisnicima. Ako niste sigurni u ove smernice, trebali bi da se informišete o aktulnoj regulativi o licenciranju. U tome mogu pomoći strukovna udruženja (Društvo defektologa Srbije i Društvo radnih terapeuta Srbije).

Doc.dr Veselin Medenica